زمان مطالعه این مقاله: 3دقیقه
اگر به گذشته نگاهی بکنیم خواهیم دید که از گذشته های دور حسابداری و حسابرسی وجود داشته. ازمهم ترین آن ها بررسی حساب و کتاب های حکومتی و دربار بوده است. شاید در آن دوران اداره دارایی و مالیات به این نام نبوده. اما در دربار پادشاهان و حاکمان بوده. قسمتی که رسیدگی به مالیات یا خراج را بررسی می کرده. افرادی به نام (میرزا) که کار رسیدگی به حساب و کتاب وهزینه ها را بر عهده داشتند. این میرزابنویس ها رامی توان ریشه و عقبه حسابداران امروز دانست. با این مقدمه کوتاه به سراغ مقاله پیش رو می رویم.
حسابداری چیست؟
در آغاز اگر بخواهیم در مورد حسابداری دولتی و حسابداری بازرگانی صحبتی کنیم بایستی تعریفی از حسابداری و وظیفه آن ارائه بدهیم. در این مورد می توان گفت حسابداری علمی است که وظیفه نگارش و ثبت کلیه وقایع و رویدادهای مالی شامل میزان سرمایه، خرید، فروش و هزینه ها را در یک دوره مالی برعهده دارد. در پایان این دوره معمولا یک ساله کلیه مانده حساب ها به دوره انتقال داده می شود.
امروزه به خاطر پیشرفت علم و توسعه امور مالی حسابداری نیز شاخه های گوناگونی پیدا کرده. مانند حسابداری بازرگانی، حسابداری دولتی، حسابداری مالیاتی، حسابداری شرکت ها و مؤسسات و غیره که هر کدام دارای قوانین و مقررات خاص مربوط به خود می باشند. دو نمونه و رشته از رشته های حسابداری نوع دولتی و بازرگانی است. حسابداری در زمینه نرم افزار هم پیشرفت های زیادی داشته است. انواع نرم افزار حسابداری و برنامه حسابداری مانند نرم افزار حسابداری موبایل و یا نرم افزار حسابداری شرکتی ارائه شده اند.
حسابداری بازرگانی
همانگونه که ازنام آن پیداست حسابداری بازرگانی به تهیه گزارشات مالی، ثبت و تحلیل آن ها می پردازد. یک حسابدار بازرگانی باید با انواع مکاتبات ثبت وقایع مالی و بایگانی آن ها، تنظیم سندهای مالی، ثبت کلیه وقایع مربوط به امور بانکی قوانین مالیاتی و دیگر امور مربوط به امور بازرگانی شناخت کامل داشته باشد. در ادامه با شرایط حسابداری دولتی و حسابداری بازرگانی آشنایی بیشتری پیدا می کنیم.
وظایف حسابداری بازرگانی
در مورد وظایف یک حسابدار بازرگانی بایستی بگوییم که بخشی ازاین وظایف عمومی بوده و برای تمامی کسب و کارها قابلیت اجرا دارد. اما بخش دیگری از آن نیز مربوط به نوع کسب و کار و شرکتی است که در آن کار می کند. از اولین وظایف یک حسابدار بازرگانی این است که صورتحساب های مالی محل خدمت زیر نظر خود را به صورت دقیق و منظم تهیه و ارائه دهد.این اطلاعات مالی عبارتنداز:
- دارایی های سازمان وشرایط آن
- اطلاعات مالی سازمان و بدهی های سازمان
این اطلاعات بایستی به صورت خلاصه و دقیق دستهبندی و آماده ارائه باشد. از دیگر وظایف یک حسابدار بازرگانی تهیه سود و زیان مالی مؤسسه و یا محل خدمت خود می باشد. حداقل اطلاعات از میزان سود اطلاعات خرید بهای تمام شده کالا وهزینه های جاری. وظیفه دیگر یک حسابدار بازرگانی که از مهم ترین آن ها نیز می باشد تهیه ترازنامه مالی است. چرا که در این ترازنامه وضعیت دارایی و میزان بدهی ها مشخص خواهد شد. البته با بررسی حسابداری دولتی و حسابداری بازرگانی به موارد دیگری هم پی می بریم.
از جمله دیگر وظایف حسابدار بازرگانی عبارتند از:
- مدیریت و کنترل سیستم های حسابداری بر مبنای قوانین
- ثبت دقیق وقایع مالی
- تهیه و تدوین سند های مالی، دریافتی ها، پرداخت ها و بدهی ها
- نگهداری و تدوین حساب های مالی انبارها و دارایی ها
البته لازم به یاداوری است که امروزه کلیه این امور در نرم افزارهای حسابداری ثبت می گردد که اشتباهات در حد صفر پایین می آید.
حسابداری دولتی
در تعریف حسابداری دولتی بایستی بگوئیم به فرایندی که در آن گزارشهای مربوط به وقایع بودجه و موارد مالی ادارات و نهادهای تحت پوشش دولت جمع آوری، تثبت، رده بندی، خلاصه، بررسی و گزارش می شوند حسابداری دولتی می گویند. هدف از اجرای این فرایندها برنامه ریزی صحیح و دقیق در مورد تعیین و کنترل بودجه می باشد.
تفاوت های حسابداری دولتی و حسابداری بازرگانی
حسابداری دولتی و حسابداری بازرگانی شاید در بعضی موارد شباهت زیادی داشته باشند. اما تفاوت هایی نیز دارند که برخی از این تفاوت ها عبارتند از :
تفاوت در صورت حسابهای مالی حسابداری دولتی و حسابداری بازرگانی
در حسابداری دولتی خبری از سرمایه فردی نیست بلکه حساب مازاد وجود دارد که نشان دهنده تفاوت بین دارایی ها و بدهی ها می باشد.
روند های کسب سود در حسابداری دولتی و حسابداری بازرگانی
دیگر تفاوت بین این دو حسابداری این است که در حسابداری بازرگانی هدف پیدا کردن راه هایی برای کسب سود بیشتر است. اما در حسابداری دولتی صورتحساب های مالی متفاوت بوده و اهداف بر اساس وظیفه سازمانی می باشد. تفاوت دیگر بین این دو نوع حسابداری اهمیت بر ضرورت تقدم قانون می باشد. بدین معنی که در حسابداری دولتی بر اساس قانون بودجه استوار است. یعنی حسابداری دولتی بر مبنای قانون بودجه استوار است و در صورت تضاد بین قانون و اصول حسابداری ارجحیت با قانون است.
سخن آخر
در پایان لازم است گفته شود که امور حسابداری دولتی و حسابداری بازرگانی نیاز به حسابرسان خبره دارد. اگر به عنوان یک تاجر یا فعال در کسب و کار می خواهید در کار خود دقیق، منظم و حساب شده کار کنید از مؤسسه حسابداری یا افراد خبره این کار استفاده کنید. اگر هم قصد استفاده از نرم افزار حسابداری را دارید از مؤسسات معتبر که دارای پشتیبانی هستند استفاده کنید.
