زمان مطالعه این مقاله: 5دقیقه
شاید اولین و مهم‌ترین مسئله برای دانشجویان و فارغ‌التحصیلان رشته حسابداری این است که هنگام ورود به بازار کار، وارد عرصه حسابداری عمومی شوند یا شیوه حسابداری خصوصی را پیش بگیرند. تصمیم‌گیری بر سر این دوراهی به عواملی مثل انتظارات شغلی، خصوصیات اخلاقی و شخصیتی و اهداف شغلی بستگی دارد. در این مطلب قصد داریم تا بیشتر با مفهوم حسابداری عمومی و حسابداری خصوصی آشنا شویم تا بتوانیم تصمیمات بهتری برای آینده شغلی خود اتخاذ کنیم.
وقتی صحبت از حسابداری عمومی و خصوصی می‌شود، با یکی از انواع حسابداری مثل حسابداری مالی، حسابداری قضایی، حسابرسی و مانند این‌ها کاری نداریم. بلکه، در واقع، به خط مشی شخص حسابدار اشاره می‌کنیم.
حسابداری عمومی (Public Accounting) چیست؟
حسابداری عمومی نوعی از حسابداری است که در آن شخص حسابدار به عنوان یک شخص ثالث عمل کرده و صورت های مالی یک شرکت یا مشتری را بررسی می‌کند و اطلاعات مالی لازم را در اختیار عموم قرار می‌دهد. همچنین، حسابدار عمومی وظیفه تهیه صورت های مالی شرکت یا مشتری خود را به عهده دارد و از ارائه گزارشات و نتایج، وضعیت مالی و جریان نقدینگی شرکت مشتری خود، آن هم به صورت منصفانه و صادقانه، اطمینان حاصل می‌کند.
در واقع، هدف حسابدارعمومی این است که به اسناد مالی، گزارشات، صورتحساب ها و افشاگری‌های مالی یک شرکت، از دید افرادی که بیرون از سازمان هستند، وجهه قانونی و اعتبار ببخشد. حسابدار عمومی برای موسسات و شرکت‌هایی کار می‌کند که به دیگران خدمات مالی و حسابداری ارائه می‌کنند.
به عنوان نمونه، کارهایی مثل ممیزی، حسابرسی، مشاوره مالیاتی و خدمات مشاوره‌ای جزو سرویس‌هایی هستند که موسسات مالی و حسابداری و حسابداران عمومی برای مشتریان خود انجام می‌دهند. موسسه‌های Deloitte، E&Y، KPMG و PWC جزو بزرگ‌ترین موسسات خدمات مالی و حسابداری عمومی جهان محسوب می‌شوند.
یک حسابدار عمومی باید یک مدرک معتبر یا گواهی رسمی در رشته حسابداری داشته باشد.
رابطه حسابداران عمومی با موسسات خدمات مالی و حسابداری چیست؟
همان‌طور که گفتیم، حسابداری عمومی توسط شرکت‌ها و موسسات خدمات مالی و حسابداری انجام می‌شود. این موسسات به مشتریان خود اعم از خرده‌فروشان، فروشگاه‌های کوچک و بزرگ، تولیدکنندگان و کارخانه‌ها، شرکت‌های خدماتی، اشخاص حقیقی و حقوقی، سازمان‌های غیرانتفاعی و مردمی، و سازمان‌ها و نهادهای دولتی و حکومتی خدمات ارائه می‌دهند.
شرکت‌ها و موسسات خدمات مالی و حسابداری ممکن است اندازه‌های مختلفی، در سطح محلی، منطقه‌ای، ملی و جهانی داشته باشند، مثلا متشکل از یک نفر باشد یا از مجموعه‌ای از شرکت‌های بین‌المللی، با صدها و حتی هزاران حسابدار رسمی در سرتاسر جهان تشکیل شده باشد. افرادی که به استخدام این شرکت‌ها درمی‌آیند، حسابداران رسمی و واجدشرایط هستند که با عنوان حسابدار عمومی شناخته می‌شوند. بسیاری از این حسابداران عمومی بعد از سال‌ها کار و کسب تجربه، موسسات حسابداری عمومی را ترک کرده و به شرکت‌ها، کسب و کارها و سازمان‌های دیگر ملحق می‌شوند. در موقعیت شغلی جدید، به این حسابداران، حسابدار خصوصی، حسابدار شرکتی یا حسابدار داخلی (درون سازمانی) گفته می‌شود.
موسسات خدمات مالی و حسابداری عمومی چه سرویس‌هایی ارائه می‌کنند؟
خدمات این شرکت‌ها می‌تواند بنابر اندازه و میزان تجربه شرکت متفاوت باشد. برخی از خدمات این موسسات شامل موارد زیر است:
- آماده سازی، بازبینی و حسابرسی صورت های مالی مشتریان
- انجام کلیه امور حسابداری برای شرکت‌های مختلف تجاری و خدماتی
- نظارت بر واحد مالی جهت کنترل اسناد حسابداری
- نصب، راه‌اندازی و پشتیبانی از انواع نرم افزارهای حسابداری
- تهیه گزارشات و صورت های مالی به‌صورت دوره‌ای و سالانه
- انجام امور مالیاتی اعم از تهیه اظهارنامه مالیاتی، ارائه برنامه‌های مالیاتی، تحریر دفاتر قانونی و غیره
- دریافت گواهی‌نامه ارزش افزوده
- شرکت در دفاعیات مالیاتی و پیگیری پرونده‌های مالیاتی
- مشاوره حسابرسی داخلی، حسابرسی مالیاتی، حسابرسی صورت های مالی و غیره
- ارائه خدمات اداری و پرسنلی مثل انجام امور استخدامی و کارگزینی، تنظیم قرارداد، انجام امور مربوط به بیمه و غیره
- نصب، راه‌اندازی و پشتیبانی دستگاه ورود و خروج
- ارائه مشاوره در خصوص مسائل مالی، سرمایه‌گذاری، سیستم‌های حسابداری، ادغام شرکت‌ها، افزایش درآمد کسب و کارها و غیره
حسابداری خصوصی (Private Accounting) چیست؟
در مقابل حسابداری عمومی، حسابداری خصوصی قرار می‌گیرد که در آن یک حسابدار به استخدام یک شرکت درمی‌آید و به عنوان یک نیروی درون سازمانی به انجام امور مالی، تهیه گزارشات و صورتحساب‌های مالی و تحلیل داده‌های مالی می‌پردازد.
وظایف حسابدار خصوصی حول مسائل داخلی شرکت و درون سازمانی می‌گردد که شامل ثبت تراکنش‌های مالی می‌شود. در نهایت، همین داده‌ها پایه و مبنای تهیه صورت های مالی شرکت را تشکیل می‌دهند.
یک حسابدار خصوصی در جهت منافع یک شرکت به‌خصوص، یعنی شرکتی که در آن استخدام شده، کار می‌کند. ضمن اینکه، شخص ثالث یا همان شرکت‌های خدمات مالی و حسابداری عمومی، صورت های مالی را که توسط یک حسابدار خصوصی خبره تهیه و تنظیم شده، بازبینی و ممیزی می‌کنند.
اعتبارسنجی و وجهه قانونی که توسط حسابداران عمومی (شخص ثالث) به صورت های مالی داده می‌شود، یک نوع ارزیابی مستقل است تا اطمینان حاصل کند که رویه‌های حسابداری داخلی یک شرکت که توسط حسابدار خصوصی انجام شده، استانداردهای گزارشگری مالی را رعایت کرده است.
تفاوت های کلیدی حسابداری عمومی با حسابداری خصوصی
یک حسابدار عمومی به نحوی آموزش می‌بیند که در تجزیه و تحلیل سیستم‌های حسابداری شرکت‌ها و اعتبارسنجی افشاگری مالی آن‌ها مهارت پیدا کند. همچنین، یک حسابدار عمومی باید کاملاً بر استانداردهای حسابداری (GAAP یا IFRS) حاکم بر رویه‌های حسابداری که در تهیه صورت‌های مالی شرکت‌های مشتری مورداستفاده قرار می‌گیرد مسلط باشد. از طرف دیگر، آموزش‌هایی که یک حسابدار خصوصی می‌بیند می‌تواند به گسترش و توسعه مهارت‌های او در زمینه ثبت تراکنش‌های مالی، که خود مواردی مثل صدور صورتحساب، ثبت حساب‌های دریافتنی و پرداختنی و موارد دیگر را شامل می‌شود، کمک کند.
با این حال، به دلیل ماهیت و وسعت کم دامنه کار، ممکن است دانش یک حسابدار خصوصی تنها به برخی از حوزه‌های حسابداری محدود شود.
از آنجایی‌که یک حسابدار عمومی مجبور است با طیف وسیعی از شرکت‌های مشتری کار کند، می‌تواند در صنایع مختلف تجربه کسب کند. این در حالی است که یک حسابدار خصوصی در یک شرکت به‌خصوص کار می‌کند. در نتیجه، دانش زیادی در رابطه با آن صنعت کسب می‌کند اما درباره صنایع دیگر دانش او محدود می‌شود.
یک حسابدار عمومی باید مدرک معتبر یا گواهی‌نامه رسمی، مثل مدرک CPA، اخذ کند. درحالی‌که، حسابدار خصوصی الزامی برای اخذ مدرک معتبر ندارد. بااین حال، مدارک و گواهی‌نامه‌های دیگری هستند که برای حسابدار خصوصی لازم هستند.
باتوجه به ماهیت کار، گاهی لازم است که حسابدار عمومی به محل استقرار شرکت‌های مشتری سفر کند و برای ساعت‌های طولانی کار کند تا برخی مسائل سرموعد مقرر به انجام برسند. اما کار حسابدار خصوصی تقریبا ثبات دارد و در ساعات کاری مشخص قابل انجام و پیگیری است. ضمن اینکه سفرهای حسابدار خصوصی به رفت و آمد از خانه تا محل کار محدود می‌شود.
یک حسابدار عمومی معمولا کار خود را از مراحل ابتدایی حرفه حسابداری آغاز می‌کند و رفته‌رفته به مدارج بالاتر دست می‌یابد تا درنهایت به سمت مدیریت ارشد یک شرکت خدمات مالی و حسابداری، مثل شریک حسابرسی، می‌رسد. از آن طرف، خط مشی حرفه‌ای یک حسابدار خصوصی نیز از مراحل ابتدایی حسابداری آغاز می‌شود. اما درنهایت به سمت مدیریت ارشد شرکتی که در آن مشغول به‌کار بوده، مثل مدیر ارشد مالی (CFO)، دست می‌یابد.
